Lees hier een artikel over de Tarot gepubliceerd op de site van Activate Me juni 2014 

© Artikel verschenen in het tijdschrift "De kleine bron" juni 2010

"Zelfkennis is de enige kennis die er is..."

Wat je zegt ben je zelf !” roepen kinderen soms tegen elkaar.
Er zit heel wat waarheid in die woorden. Je kunt niet iets herkennen in een ander dat niet ook in jezelf aanwezig is. Of we die eigenschap nu leuk vinden of niet en of we die kant van onszelf al kennen of niet.

Lang geleden, toen ik pas afgestudeerd was, zei een wijze vrouw eens tegen mij “Zelfkennis is de enige kennis die er is”.
Die woorden fascineerden mij enorm. Is dat zo? En wat is zelfkennis dan eigenlijk? En hoe doe je dat? Het werd een jarenlange zoektocht.

Zelfkennis is voor mij niet een omschrijving van een karakter of van bepaalde vaststaande eigenschappen, het is inzicht in jezelf krijgen, inzicht in waarom je iets doet, iets denkt, iets voelt, waarom je een bepaalde reactie hebt, wat er achter die reactie zit, ook al kom je daarbij misschien soms dingen tegen die je niet leuk vindt of waarvan je dacht dat jij nooit zo zou kunnen zijn..

Eerlijk zijn tegen jezelf, zonder jezelf te veroordelen, is daarom een voorwaarde voor zelfkennis, en dat is niet altijd even gemakkelijk.
Maar niemand anders kan ons zelfkennis geven, dat kunnen wij alleen zelf.

Zelfkennis als een soort vaste kennis, een kennis van feiten, bestaat niet, want alles in het leven is aan constante verandering onderhevig en wijzelf dus ook. Dus wanneer we denken: Nu weet ik hoe ik ben, weten we het juist niet.
We zouden beter de woorden zelfwaarneming of zelfbeschouwing of zelfonderzoek gebruiken, dat klopt beter.
Zelfkennis is dus niet een omschrijving van een karakter of van bepaalde vaststaande eigenschappen, want dat is maar tijdelijk en geeft alleen maar de buitenkant op een bepaald moment weer, de manier waarop je reageert t.o.v. de buitenwereld. Zelfkennis is geen vaststaande kennis van feiten, maar iets dat evolueert en om inzicht in jezelf te krijgen is er dus alertheid en aandacht in het hier en nu voor nodig. Naar binnen kijken: Wat gaat er nu in mij om, waarom doe ik iets wel of niet, welke gedachte, welke emotie zit hierachter en waar komt die vandaan?

We zijn ons in ons dagelijks leven meestal nauwelijks bewust van wat er in onze geest omgaat, en hoe we (meestal in gedachten) tegen onszelf en tegen anderen bezig zijn. Je moet maar eens opletten hoe je in gedachten tegen jezelf spreekt, dingen als: “Waarom doe je dat nu weer?” Niet om werkelijk te weten waarom, maar als ergernis. Of zoals je op jezelf reageert wanneer je een fout maakt bijvoorbeeld: “Dat ben ik weer” of “dat overkomt mij weer” zoiets. Door dat zo te zeggen, geef je jezelf telkens de boodschap mee dat jij iemand bent die altijd alles verkeerd doet of waarbij alles verkeerd loopt.

We doen dat niet allemaal evenveel en bij iedereen kan dat op een ander vlak liggen. Maar het is een continue input die je jezelf geeft, net alsof het iemand anders zou zijn die dat telkens tegen jou zegt. Vaak is het een boodschap die we in onze jeugd hebben gekregen, of waarvan we dachten dat we die kregen, die we zo blijven herhalen. Het kan oppervlakkig zijn, soms zeggen we het zelfs hardop, maar het zit vaak ook heel diep, enkel waarneembaar wanneer je er echt aandacht aan geeft. Maar de impact is vaak juist dan heel groot.

Je gedrag en reacties observeren is zeker belangrijk maar het is vooral belangrijk om je bewust te worden van de achterliggende emoties, zodat die bewust kunnen worden en daardoor niet meer saboterend werken.
Dat kan niet door analyse, door over jezelf te denken, het is vooral het waarnemen op het moment van de reactie, van een emotie, van wat je dan voelt en denkt, dat hier belangrijk is, je angsten zien, je boosheid, je pijn, zonder je daarin te laten meeslepen.
Zelfkennis is inzicht in jezelf krijgen, waarnemen wat je doet, waarom je iets doet, iets denkt, iets voelt, waarom je een bepaalde reactie hebt, welke emoties en gedachten er achter die reactie zitten, en soms kom je daarbij dingen tegen die je niet leuk vindt, die niet passen in jouw ideaalbeeld, jouw ideale zelf, wat daarom zeker niet wil zeggen dat ze verkeerd of “negatief” zijn.

Waarom is zelfkennis eigenlijk belangrijk?

* Om niet telkens de patronen te blijven herhalen die ons blijkbaar helemaal niet gelukkig maken
* om minder dwangmatig bezig te zijn
* om meer te begrijpen wat onze werkelijke noden zijn, zodat we goed voor onszelf kunnen zorgen
* om meer echte relaties met anderen aan te kunnen gaan,
* om ook anderen beter te begrijpen
* om minder energie te verliezen aan innerlijke en uiterlijke conflicten
* om de verantwoordelijkheid en dus ook de oplossing van onze problemen niet bij anderen te leggen, waardoor de anderen ons gelukkig of ongelukkig zijn, kunnen bepalen.
* omdat we zo onverwerkte emoties kunnen loslaten, waardoor we gelukkiger in het hier en nu kunnen zijn.
Zeer belangrijk als je meer inzicht in jezelf wilt krijgen is dat je alles wat je daarbij tegenkomt moet zien zoals het is, het niet veroordelen. Alles mag er zijn en heeft een functie (gehad), ook angst, egoïsme, jaloezie enz, Niet alleen maar emoties en gedachten die onze ijdelheid strelen. Je zult dan ook van alles tegenkomen, ook emoties en gedachten die je liever niet onder ogen wilt zien van jezelf. Want wat je in de ander kunt herkennen is ook érgens in jezelf aanwezig.
Als je iets van jezelf veroordeelt betekent dat dat je het wegstopt in je schaduw, de donkere, weggestopte kant van je persoonlijkheid die niet door het licht van je bewustzijn beschenen wordt. Je ergens bewust van worden, betekent het licht maken, zodat het helder en zichtbaar wordt.

Het denken is hierin een stoorzender, omdat het geneigd is om van alles een verhaal te maken en de zaken te gaan manipuleren zodat het in het plaatje van ons vooropgesteld ideaalbeeld past of ons juist een excuus geeft of niet te moeten handelen. En we zijn bang om niet aan ons ideaalbeeld te voldoen Hierdoor zien we de dingen juist niet meer zoals ze zijn.
Iedereen kent het ook wel dat we soms wel weten dat we iets anders zouden moeten doen, en dat we min of meer wel weten hoe we op dat gebied onszelf ongelukkig maken, maar dat we het toch niet kunnen veranderen. Dat komt doordat er een belangrijk onderdeel hiervan nog onbewust is, dat we denken dat we weten hoe we dat dat gebied functioneren, maar dat dat toch maar gedeeltelijk is, dan verandert er niets. We zien iets (nog) niet.

Met weinig inzicht in onszelf blijven we vastzitten in onze patronen en blijven we onze eigen barriëres en conflicten buiten ons projecteren. Daardoor wordt de buitenwereld een vijandig en beangstigend iets en zullen we ons ook niet snel openstellen, ook niet voor de goede dingen. De innerlijke en uiterlijke conflicten zijn groot. We zien dan niet dat wat ons in de ander ergert of aantrekt, zich ook in onszelf bevindt.
Met veel inzicht in onszelf voelen we de verbondenheid in alles door onszelf in de ander, en de ander in onszelf te herkennen waardoor de buitenwereld meer begrijpelijk en minder beangstigend wordt. We voelen ons beter, weten beter wat we nodig hebben en kunnen problemen aanpakken.

Tot slot
Voor mij was de tarot een heel goede aanvulling om ook veel met zelfkennis bezig te zijn, want het is nodig inzicht in jezelf te hebben, om inzicht in anderen te hebben, dat gaat gelijk op.
De tarot is daar een prachtig instrument voor, met zijn diepe wijsheid en tijdloze archetypen. Het bevat een soort universele (zelf-)kennis die voor ons allemaal herkenbaar is. Jammer dat het zo’n slechte reputatie heeft.

“Zelfkennis is de enige kennis die er is”
Mijn zoektocht is nog niet ten einde.....

Margot Dorren